Nabij de kaap Verdische Eilanden, zuidoostelijk koers, 14 knopen

’s Nachts kwam er een regen van vonken uit de schoorsteen die het hele konvooi verlichtte, overdag braakte de schoorsteen grijs-blauwe rook uit die zichtbaar was van tientallen mijlen afstand. Het konvooi was hier niet blij mee. Er was duidelijk iets mis met onze motoren.
Ass. Machinist Adriaan Kik

Het moeilijkste voor de U-boten is het vinden van geallieerde schepen. De Oceaan is groot en zeker nu de schepen zijn geconcentreerd in konvooien is de kans dat de koersen toevallig kruisen nog veel kleiner. Door de bolling van de aarde worden de toppen van masten vanaf een U-boot pas zichtbaar vanaf een mijl of 10. Bij goed weer. De U-boten kennen echter nog veel meer manieren om schepen te vinden: ze kunnen het schroefgeruis oppikken en soms zelfs de motoren ruiken omdat de walm blijft hangen op het water. Maar de meest gebruikte is het waarnemen van de rook uit de schoorstenen van schepen. Vooral oude stoomschepen die kolen verbranden kunnen vaak weinig doen om te voorkomen dat zwarte rook het schip – en het konvooi – van grote afstand zichtbaar maakt.

Rook verraad konvooi WS.8a. Genomen vanaf Abbekerk door F.J.C Schimmel op haar vorige reis. Het schip rechts is de RMS Empress of Asia die nu ook in konvooi WS.12z meevaart.

Maar de twee moderne diesel motoren van de Abbekerk zouden vrijwel geen rook mogen produceren. De commodore seint de Abbekerk en beveelt om de rook en vonkenregens te reduceren tot nul! En snel!

Door de relatief lage snelheid van het konvooi draaiden diesels veel langzamer dan waar ze voor ontworpen waren en daardoor vervuilde de uitlaat met onverbrande olie. Als die maar warm genoeg werd, verbrande hij alsnog, wat gepaard ging met blauw-grijze rook overdag en loslatende gloeiende deeltjes ‘s nachts. De gezagvoerder en de hoofdwerktuigkundige gingen in conclaaf en kwamen tot de conclusie dat de motoren een poosje volle kracht zouden moeten draaien. Dit werd weer aan de commodore geseind, die ons toestemming gaf een uur voor het donker worden de konvooilinie te verbreken en een rondje volle kracht naast het konvooi te maken.
Ass. Machinist Adriaan Kik

We mochten een paar rondjes rond het konvooi draaien op volle kracht tot de schoorsteen was schoongebrand. Daarna namen we onze plek weer in in het konvooi.  Dit ritueel werd elke dag herhaald.
Derde Stuurman Jacob Visser