Liverpool, Albert Dock. Groot onderhoud voor HMS Wallflower (K44)

2 May 1942. Abbekerk wacht op orders in Colombo. Intussen krijgt in Engeland het korvet HMS Wallflower, na twee jaar intensieve konvooidienst, een grote opknapbeurt. Ook wordt haar apparatuur gemoderniseerd en dat zal 4 maanden later van levensbelang zal blijken te zijn voor de bemanning van de Abbekerk. Een goede reden om even wat aandacht te besteden aan dit schip en zijn geschiedenis.

The principal of Asdic: soundwaves reflecting on a submarine

In de aanloop naar de oorlog had Engeland erg veel vertrouwen in Asdic, de voorloper van Sonar. Met behulp van geluidsgolven een onder water kunnen hiermee varende onderzeeboten worden opgespoord en daarna met dieptebommen worden vernietigd. Het vertrouwen in Asdic was zo groot dat een uitgebreide vloot van escorteschepen eigenlijk overbodig werd geacht.

Al snel na het uitbreken van de oorlog bleek dat het geen wondermiddel was. U-boten vielen vooral ’s nacht aan de oppervlakte aan en daar waren ze niet zichtbaar voor Asdic. En zo was Engeland genoodzaakt om – net al als in de eerste wereldoorlog – het konvooisysteem in te voeren om koopvaardijsschepen te beschermen en de bevoorrading van Engeland mogelijk te houden. En zag zich daardoor ineens geconfronteerd met een enorm gebrek aan onderzeeboot bestrijdingsschepen.
De (tijdelijke) oplossing kwam in de vorm van de The Flower Class corvettes. Een klein oorlogsschip, eenvoudig van ontwerp en op basis van bestaande, bewezen techniek. Snel te bouwen bouwen op kleine scheepswerven langs de hele kust en te varen en te bedienen door niet (al te) gespecialiseerd personeel. De Flower Class korvet, bemand door reservisten van de Royal Navy Reserves (RNR) , vaak onder commando van voormalig koopvaardij kapiteins, is in 1942 de ruggegraat van de konvooi escortes op de atlantische oceaan. De scheepjes worden vernoemd naar bloemen – Violet, Snowberry, Bittersweet – en in het geval van K44: HMS Wallflower (Muurbloempje).

Corvettes were small en very uncomfortable in the rough North Atlantic. HMS Bittersweet (K138)
(Source: Pinterest)

Robuust en zeewaardig als ze is, is de korvet eigenlijk ontworpen voor korte kust patrouilles maar tijdens lange reizen op de ruige, koude Noord Atlantische oceaan blijken de kleine scheepjes ontzettend oncomfortabel voor hun bemanning. Daarnaast zijn ze licht bewapend met slechts een 4 inch kanon en een stuk luchtafweergeschut. Alleen voor onderzeeboten zijn ze extreem gevaarlijk met meer dan 70 dieptebommen op het achterdek. Daarnaast heeft ze een klasieke ’triple expansion’ stoommachine als aandrijving en die geeft haar een maximum snelheid (op vlak water) van slechts 15 knopen. Genoeg om langzamere konvooien bij te houden, maar te weinig om uitgebreid achter onderzeeboten aan te gaan en dan het konvooi nog in te kunnen halen. En – niet onbelangrijk – langzamer dan een onderzeeboot aan de oppervlakte. Er worden er in een paar jaar tijd bijna 150 gebouwd waarvan er 20 door torpedo’s of mijnen tot zinken worden gebracht..

HMCS Bittersweet (K182) . Let op de radar koepel (‘lantaarn’) achterop de brug net voor de schoorsteen.

Terug naar Wallflower, die het afgelopen jaar al meer dan 22 konvooien achter de rug heeft naar o.a. Halifax (Canada), New York, Freetown, Gibraltar en Tokoradi (Ghana). Ze ligt nu maanden in het dok  voor groot onderhoud en wordt ook flink gemoderniseerd. Als één van de eerste korvetten wordt ze uitgerust met radar. Zoals Asdic (Sonar) geluidsgolven gebruikt onder water, zo gebruikt Radar radiogolven door de lucht. Raakt de golf een object dan kaatst hij terug en kan de afstand en richting worden bepaald.
Engeland heeft op het gebied van radar een enorme voorsprong op Duitsland dat het onmogelijk acht radar installaties zo klein te maken dat ze op kleine schepen passen. Laat staan effectief te gebruiken tegen zoiets kleins als een onderzeeboot. Niets zal minder waar blijken te zijn – de Engelsen ontwikkelen zelfs radar die in vliegtuigen past – en deze foute inschatting van de Duitser is één van de belangrijkste redenen dat zij de Slag om de Atlantische oceaan uiteindelijk niet konden winnen.

Corvette and Submarine page 78

Corvette and Submarine page 77

Wallflower wordt uitgerust met het Type 271 centimetric Radar, de eerste soort die onder gunstige omstandigheden zelfs iets kleins als een periscoop zou moeten kunnen waarnemen, ook in donker en in mist en op veel grotere afstand dan een menselijk oog dat ooit zou kunnen. Hiernaast twee pagina’s uit het boek Corvette and Submarine van Max Sheen waarin hij voor het eerst kennis maakt met Radar op het korvet HMS Bluebell. (Met dank aan Roy Terry, wiens vader op de Wallflower voer).

Als Wallflower half juli de haven verlaat om zich aan te sluiten bij konvooi ON128 is het bijna een nieuw schip en staat ze onder het commando van Lt. George Richard Greaves, RNR

Wallflower escorteerde 22 konvooien tussen april 1941 and maart 1942

Save

Save

Save

Save