Straat van Mozambique: nachtelijke ontmoeting met vijandelijke onderzeeboot
11 juni 1942. De ongeladen Abbekerk kruist met hoge snelheid langs de Afrikaanse kust naar Durban, zich niet bewust van Japanse activiteit rond Madagaskar. De bemanning lijkt zich zelfs drukker te maken over Duitse onderzeeboten..
De afstand naar Durban was groot maar het nu lege schip deed goed zijn best. Het weer was goed en het was net een reis als in vredestijd. Toch wisten we dat rond de Kaap en aan de oostkust van Afrika schepen getorpedeerd werden door lange afstand Duitse U-boten. Maar daar waren we nog niet. Het werd een reis zonder incidenten al moet nog wel vermeld worden dat we, gedurende de nacht toen we door de straat van Mozambique voeren, een onderzeeboot tegenkwamen die ons op ongeveer een meter of veertig passeerde. Het was zo goed als pikdonker en ik heb het vermoeden dat aan beide zijden de harten een paar slagen oversloegen. Een bijna aanvaring van op volle kracht varende schepen. De onderzeeboot werd niet geïdentificeerd. Hij is kennelijk niet omgekeerd, want we hebben hem niet meer gezien.
Het is een enorm voordeel aan boord van een schip te zijn dat een onderzeeboot eruit kan varen.
Assistent engineer Adriaan Kik
[AcuGIS mapid=”1″]
Terugkijkend:
Met alle feiten die 75 jaar na dato beschikbaar zijn, is dit wel een interessant voorval. In deze periode blijken namelijk geen Duitse, noch geallieerde onderzeeboten actief in deze regio. Dus blijven alleen de vier Japanse grote onderzeeboten, die in het vorige bericht zijn genoemd, over. Zij hielden in de maand juni enorm huis onder koopvaardijschepen in de Straat van Madagascar. Er werden rond Zuid Afrika in geen enkele maand zoveel schepen tot zinken gebracht als in juni 1942. Uit de locaties van hun aanvallen/slachtoffers (zie kaartje) valt af te leiden dat de Abbekerk waarschijnlijk de I16 of I20 heeft gezien. Beiden waren – voor die tijd – enorme onderzeeboten. Bijna drie keer zo groot als de standaard Duitse Uboot: 110 meter lang, 2600 ton en 100 bemanningsleden. Sommige waren uitgerust met mini onderzeeboten (link) en I10 had zelfs een verkennings(water)vliegtuig aan boord.
Submarine I-10 of the A1 class. In june 1942 she carried a spotter plane that overflew Durban
(Source: wikipedia)
Schepen in die periode voeren onverlicht rond en ook vuurtorens en andere navigatie lichten waren gedoofd. Het zicht op een dergelijke bewolkte maanloze nacht op zee is dan nihil. Het risico op een aanvaring of stranden door navigatiefouten was echter vele malen kleiner dan om tot zinken te worden gebracht als wel verlichting werd gevoerd. Wat zou zijn gebeurd als de twee schepen elkaar met een gezamenlijke snelheid van meer dan 34 knopen (65 kilometer per uur) hadden geraakt, blijft gissen. De onderzeeboot, met zijn kwetsbare drukhuid, zou de confrontatie zeker niet overleefd hebben. De Abbekerk waarschijnlijk wel maar zou daarbij zeker zwaar beschadigd zijn geraakt. Maar de kans is groot dat – bij een frontale botsing – door de klap torpedo’s van de onderzeeboot zouden zijn afgegaan. Dan was er van beide schepen weinig over gebleven.
Maar in de praktijk zat er nog 40 meter tussen. Abbekerk ging meteen naar topsnelheid, wat voor het lege schip meer dan 20 knopen was, en was vermoedelijk al buiten torpedo bereik voor de grote onderzeeboot was omgedraaid. Het kanon op het achterdek van de Abbekerk werd in stelling gebracht maar de Jap was niet meer te zien. De onderzeeboot, als die al in de achtervolging ging, had een topsnelheid van 23 knopen en zal de achtervolging al snel opgegeven hebben omdat het te veel brandstof kostte of het doel al niet meer kon zien. Maar een langzamer schip had weinig kans gehad te ontsnappen.
Vanwege de slachting die de onderzeeboten aanrichten onder koopvaardijschepen besluit de admiraliteit dat de Straat van Madagaskar te gevaarlijk is. Schepen die na de Abbekerk komen worden om Madagaskar heen gestuurd.
Peter
