Getorpedeerd!
23:45 (August 24 1942)
Toen ik over de drempel van het dekhuis op dek wilde stappen kreeg het schip een enorme doffe dreun te verwerken. Het grote zware logge schip waggelde als het ware een paar keer van bakboord naar stuurboord en terug. ‘Zo gaat dat dus’, dacht ik. Ik liep als een haas langs alle hutten van de scheepswerktuigkundigen, die hun verblijven in dezelfde gang hadden, en porde ze wakker. Zelf ging ik naar mijn hut, trok mijn uniformjasje aan, gordde mijn riem om met daaraan reeds een waterdicht tasje met de allerbelangrijkste papieren en een dolkmes en omhulde mijzelf met mijn zwemvest . Mijn zaklantaarn, die ik in de machinekamer altijd nodig had, zat in de achterzak van mijn overall en dus bij de hand.
Assistent machinst Adriaan Kik
Meestal is de schade van 1 torpedo al genoeg om een vrachtschip te laten zinken. SS Samtucky had geluk en wist een haven te bereiken.
(Source:http://historical times.tumblr.com/)
Stuurman Visser verlaat de brug om de schade op te nemen en komt Kapitein Wijker tegen die zich naar de brug haast. De machines draaien nog maar het schip helt al naar stuurboord. Al snel is duidelijk dat het gat enorm groot is en heel veel water het schip binnen stroomt. De schade is te groot om door te kunnen varen.
Stuurman Visser drukt op de knop die speciaal hiervoor is aangebracht en geeft de machinekamer daarmee bevel de motoren te stoppen. Langzaam verliest het schip vaart en de helling naar stuurboord neemt verder toe.
U-604 at 23:45
Explosie met hoge waterzuil. 2-3 seconden voor detonatie een metalige impact gehoord. Mogelijk een falende torpedo omdat een doel lengte van 150-120 meter was ingevoerd. Boot verliest snelheid en helt direct over naar stuurboord. Geen radioverkeer, geen defensieve maatregelen. Koers van de vijand voor het schot was ongeveer 70 graden. Snelheid kwam overeen met de geschatte 16 knopen.
KTB U604, KtLt Holtring
Het lijkt erop dat van de drie afgeschoten torpedo’s er twee de Abbekerk hebben geraakt, maar dat 1 daarvan niet is ontploft. Dat is een enorm geluk.
Abbekerk at 23:50
Toen realiseerde ik me dat de motoren nog draaiden en ik dacht, ik hoor beneden te zijn. De machinekamer was dus niet getroffen. Het bleek dat de torpedo in ruim drie, dus voor de machinekamer, in de suiker was gesmoord, maar natuurlijk in de scheepshuid een levensgroot gat had geslagen. Juist toen ik de deur van de machinekamer opende en naar beneden keek werden de motoren gestopt. Ik stond al een stapje of twee, drie op de trap om naar beneden te gaan, toen mijn wachtgenoten als een haas naar boven kwamen.
Assistent machinst Adriaan Kik
Ik sliep in het bemamaningsverblijf op het achterschip toen de torpedo insloeg. Sprong op, pakte mijn reddingsvest en ‘kitbag’ (pukkel, kleine tas) en rende naar voren naar mijn gevechtspositie bij de mittrallieur op de brugvleugel. Onderweg kwam ik langs de reddingsboten en gooide daar snel mijn ‘kitbag’ in een daarvan. Net toen ik de brug bereikte gaf kapitein Wijker order om het schip te verlaten.
Kannonier Walter MacNab
Abbekerk 23:56
Omdat sloepen vaak werden beschadigd of vernietigd door de ontploffing van een torpedo hadden schepen ook vlotten aan boord. Gemaakt van lege vaten en hout en zonder hulp te water te laten.
Op het sein ‘klaar maken voor de sloepen’ werd snel gereageerd. Op het sloependek gekomen bleek dat de twee sloepen aan s.b. zijde door de explosie uit hun davits waren geschoten en niet te gebruiken waren. Dus iedereen moest nu in de b.b. sloepen hetgeen aardig lukte.
Degenen die verantwoordelijk waren voor het te water laten van de vlotten hadden dit reeds gedaan en stonden nu ook bij de boten. Juist toen de orders werden gegeven om de sloepen te bemannen en te vieren kwam een torpedo met een ontzettende explosie de machinekamer binnen.
Assistent machinst Adriaan Kik
U-604 at 23:56
Genadeschot. Treffer onder de schoorsteen na 53.6 seconden. Het vrachtschip begint te zinken over stuurboord, later bakboord en boeg gaat eerst naar beneden.
KTB U-604 KtLt Holtring
Abbekerk 23:58
Een grote steekvlam rukte de glazen koepel, die het daglicht toegang gaf in de machinekamer finaal van zijn vastgeklonken fundatie een flink eind de lucht in. Gelukkig kwam de torpedo aan dezelfde kant van het schip binnen als de eerste, anders waren we met zijn allen met sloepen en al de lucht in gevlogen.
Het vieren van de sloepen ging voorbeeldig. De stootboeien werden losgeschroefd en over boord gezet en de riemen in de dollen gelegd en toen roeien maar. Zo vlug mogelijk weg van het schip.
Assistent machinst Adriaan Kik
De klap van de tweede torpedo, niet gedempt door de lading suiker, is veel zwaarder en er gaat een heftige schokgolf door het schip. Walter MacNab, Sidney McConville en enkele anderen worden door de dreun overboord geslingerd en klappen half bewusteloos op het water. Het grootste deel van de bemanning weet veilig in de 2 overgebleven sloepen het schip te verlaten of de losgesneden vlotten te bereiken. Kapitein Wijker springt van de brugvleugel en wordt door een sloep opgepikt. Daarbij breekt hij wel een paar ribben.
Ik ging naar de reddingsboten om daar nog voorraden naar toe te brengen toen er nog een enorme klap volgde aan de stuurboordkant. We keken omhoog en zagen de schoorsteen zo heen en weer zwaaien dat we bang waren dat hij zou gaan omvallen en ons zou verpletteren. Dus sprongen we overboord in het pikzwarte water. Na een tijdje zwemmen zag ik een reddingsboot en die trok me aan boord. De officier zag dat ik het erg koud had en deed zelf zijn trui uit en gaf die aan mij.
Steward Bernard Finn
Abbekerk sinking. (Part of sketch by Piet Saman of all VNS losses)
Een schip zien zinken waar je toch nog al veel op hebt meegemaakt is geen lolletje. Langzaam verdween het onder water. In het nietige sloepje was het schip een reus. Kreunend (alles wat nog aan dek gesjord was schoof uit zijn sjorringen met flink geraas naar het laagste punt) en steunend schoof de enorme kolos onder een hoek van ongeveer 60 graden met zijn neus naar beneden onder de wateroppervlakte. Even later hoorden we nog een explosie en het kraken en verkreukelen van het schip dat de ontzettend grote druk grote diepte niet meer kon verwerken.
Toen werd alles stil, heel, heel, heel stil. Plots geen gerommel meer van de motoren in het schip en het harde geronk van uitlaatgassen uit de schoorsteen of het geruis van de door het schip gemaakte boegwatergolven.
De wereld was wel zeer onwerkelijk.
Assistent engineer Adriaan Kik
Peter
